Goveda su homeotermne životinje, a to znači da imaju stalnu tjelesnu temperaturu. Centar za regulaciju temperature se nalazi u hipotalamusu, te zbog toga ove životinje koriste svoje mehanizme očuvanja temperature tijela uz pomoć određenih mehanizama.

Normalna tjelesna temperatura kod goveda iznosi od 38°C do 39°C, ali se smatra da biološki opseg tjelesne temperature kod goveda može ići od 37,5°C do 39,5°C. Na održavanje temperature utiče mnoštvo faktora od kojih je bitan faktor temperatura ambijenta. Idealna ambijentalna temperatura za goveda i za mlječne krave iznosi od -8°C do + 12°C. Ovaj opseg varira od -16°C do +26°C. Sve što je iznad i ispod ovog opsega dovodi do stresa kod goveda koji se odražava promjenom opšteg stanja i smanjenim proizvodnim sposobnostima. Stresogenost toplotnog stresa određuje se uporednim odnosom i vrijednostima tjelesne temperature i vlažnosti vazduha. Toplotni stres predstavlja stanje kada je ambijentalna temperatura van bioloških opsega. Za procjenu toplotnog stresa kod životinja koristi se Temperature humidity index (THI) koji kada su ambijentalni uslovi optimalni iznosi 72, a to znači da je temperatura 22 i vlažnost vazduha 100%. Sve vrijednosti van ovog opsega dovode životinju u stanje toplotnog stresa. Toplotni stres najčešće se javlja u ljetnjim mjesecima (jun, jul i avgust). U toplotnom stresu energija se troši na rashlađivanje tijela životinje i odavanja viška toplote umjesto na produktivnost.

Temperatura tijela, pored apsorpcije ambijentalne temperature, se proizvodi i prilikom metaboličkih i mišićnih aktvnosti, kalorigenim efektom hrane, aktivnošću hormona i tokom proizvodnje mlijeka. Kod toplotnog stresa problem nastaje kada je količina proizvedene veća od utrošene toplote.

Osim ambijentalne temperature i gore navedenih aktivosti, na pojavu toplotnog stresa kod goveda utiču i drugi faktori. Neki od tih faktora su:

• tjelesna kondicija krava

Krave koje imaju veću ocjenu tjelesne kondicije naročito grla pred partus i grla koja su u tovnoj kondiciji imaju veću predispoziciju za nastanak toplotnog stresa. Ona su u opasnosti zato što im je površina kože veća, a broj znojnih žlijezda se ne povećava povećanjem tjelesne kondicije i mase te je s toga i odavanje viška toplote otežano. Zatim kod ovih grla oko respiratornih ograna i srca postoje masne naslage koje otežavaju respiracije i funkcionisanje ovih organa.

• stadijum laktacije

Stadijum laktacije takođe utiče na predispoiciju od toplotnog stresa. Krave koje su u početku laktacije imaju manje potrebe za unosom hrane i  dovoljno energije za rashlađivanje i iz svojih depoa, dok krave koje su u piku laktacije imaju veću potrebu za hranom i energijom jer proizvode veće količine mlijeka, te je zato i povećana predispozicija za toplotni stres kod ovih jedinki.

• pod i prostirka u objektu

• rasa krava

Rasa krava takođe može uticati na predispoziciju od toplotnog stresa. Dokazano je da su krave holštajn frizijske rase znatno osjetljivije na toplotni stres od krava simentalske rase. Krave sa tamnim dlačnim pokrivačem brže dehidriraju i njihova tjelesna temperature brže raste.

• proizvodna osobina

• zdravstveni status životinja

• način ishrane

Način ishrane takođe utiče na pojačanu predispoziciju od toplotnog stresa. Naime, kod krava koje se hrane hranivima lošeg kvalitete, ogromna toplota se oslobađa pri varenju ove hrane te stoga raste i tjelesna temperatura kod ovih životinja.

• veoma bitan faktor u savremenoj stočarskoj proizvodnji je mikroklimat objekata u kojima su životinje smještene.

Mikroklimat, kao dio okruženja u kojima borave krave je jako bitan faktor u održavanju homeotermije kod krava. Ovo znači da u objektu treba da bude optimalna temperatura, vlažnost vazduha i brzina strujanja vazduha.

Glavne posledice toplotnog stresa kod goveda su:

     1. Smanjen unos hrane

     2. Pad produkcije mlijeka

     3. Negativan uticaj na reprodukciju i na pojavu ili izostanke estrusa

     4. Pojava mastitisa

     5. Povećanje broja somatskih ćelija

     6. Pojava subakutne ruminalne acidoze

Smanjen unos hrane je početna stavka u toplotnom stresu koja vremenom dovodi do niza posledica koje se odražavaju na proizvodne osobine i na pad produktivnosti grla na farmama. Čim imamo smanjen unos hrane, imamo manje hranljivih materija koje životinja treba da iskoristi za proizvodnju mlijeka, što dovodi do pada produkcije mlijeka. U pojedinim istraživanjima dokazano je da kada temperatura ambijenta pređe 35°C produkcija mlijeka opadne za 33%, dok kada temperatura pređe 40°C produkcija mlijeka pada čak za 50%. Osim pada produkcije mlijeka imamo i promjene u njegovom sastavu. Zbog manjka glukoze od koje nastaje mliječni šećer, to jest laktoza imamo njen pad, zatim proteini, kao što je kazein i mliječne masti takođe imamo u manjim koncentracijama.

Nedostatak energije kod toplotnog stresa utiče i na aktivnosti jajnika i posledično grla dolaze u stanja anestrije koja nastaje kao posledica inaktivnih i cističnih jajnika koji se javljaju u stanju toplotnog stresa. Pojava tihih estrusa je takođe prisutna. U brojnim istraživanjima mnogo veći procenti izostalih i tihih estrusa kod krava su u ljetnjim mjesecima nego u zimskim.

Posledično, zbog smanjenog unosa hrane, kod krava dolazi do kompromitovanja imunog sistema, što se može odraziti na učestaliju pojavu mastitisa i povećanja broja somatskih ćelija.

Do pojave subakutne ruminalne acidoze dolazi zbog negativnog energetskog bilansa koji postoji u toplotnom stresu jer se ogroman dio energije koristi za rashlađivanje tijela. Zbog smanjenog unosa hrane i konverzije hrane u toplotnom stresu dolazi do oštećenja sluznice buraga koja dovodi do veće propustljivosti za histamin koji ima ulogu da širi krvne sudove akropodijuma te dolazi i do pododermatitisa i problema sa papcima.

Toplotni stres kod krava treba kontrolisati i smanjiti na način da:

• učinimo mikroklimat što boljim - da se u objektima postave ventilatori koji će rashlađivati prostorije. Mogu se koristiti i prskalice koje hlade vazduh, s tim što se mora voditi računa da se ne pretjera jer vlažnost vazduha ne smije biti prevelika, jer je onda odavanje toplote kod životinja otežano.

• obezbijedimo bolji obrok kravama -  davati što kvalitetnija hraniva, na čije varenje životinje neće koristiti mnogo energije,

• obezbijedimo stalno dostupnu pitku i čistu vodu kravama, bilo da se drže u vezanom ili u puštenom sistemu.